IPS Onderwijs

IPS kan behalve voor ondersteuning bij vinden en houden van werk, ook worden ingezet als methodiek om mensen te begeleiden bij (het weer oppakken van) opleiding of studie: IPS Onderwijs. Psychische aandoeningen, zoals psychosen, uiten zich vaak voor het eerst in de adolescentie of jongvolwassenheid. Jongeren zijn nog bezig hun weg in de maatschappij te zoeken via opleiding of studie. Vaak wordt een opleiding niet afgerond, doordat de juiste begeleiding tijdens de ziekte ontbreekt.

Inzet in vroege fase

Ondersteuning bij het volgen van een opleiding kan dan naast of voorafgaand aan het vinden van werk een doel zijn van IPS. Dat helpt om uitval zo veel mogelijk te beperken en deze jongeren een kansrijk perspectief te bieden. IPS Onderwijs kan jonge patiënten ondersteunen bij het afronden van hun (beroeps)opleiding om hun startkwalificaties op het niveau te brengen dat bij ze past. Een verbinding tussen IPS gericht op werk en IPS Onderwijs gericht op scholing ligt voor de hand. De eerste onderzoeksresultaten over de uitbreiding van de IPS-principes naar supported education (Nuechterlein e.a., 2008) specifiek voor de groep jonge patiënten in de vroege fasen van de aandoening zijn positief.
De multidisciplinaire richtlijn schizofrenie (Van Alphen e.a., 2012) concludeert dat ‘het [..] aannemelijk [is] dat een IPS-interventie waarbij Supported Employment met Supported Education gecombineerd wordt, effectief is in het helpen van jonge patiënten met schizofrenie – die recent een eerste psychotische episode hebben meegemaakt – in het hervatten van opleiding en/of werk.

IPS Onderwijs en Begeleid leren

Begeleid Leren is de op de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) gebaseerde methode die jongeren met psychische aandoeningen ondersteunt bij het ‘verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden’ van een reguliere opleiding. Ook de IRB biedt mogelijkheden om de verbinding te maken van leren naar werken. Het belangrijkste verschil met Begeleid Leren ligt in de grotere nadruk van IPS Onderwijs op de integrale benadering van behandeling en arbeid en/of leren. Die benadering maakt IPS naar werk zo effectief bij mensen met ernstige psychische aandoeningen. Naar verwachting geldt dat ook voor IPS Onderwijs voor jonge patiënten.

Wat is IPS?

Innovatieonderzoek

In Nederland is in 2014 een onderzoek gestart naar Participatie in werk en opleiding bij mensen met een vroege psychose. Het onderzoek wordt in combinatie met een implementatieproject uitgevoerd door Kenniscentrum Phrenos en loopt door tot medio 2018. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ondersteunt het onderzoek met subsidie. De doelen van het project zijn:

Implementeren van de interventies IPS (inclusief CORAL) en Cognitieve Remediatie Training (CRT) in teams voor vroege psychose;
In een randomized controlled trail (RCT) onderzoeken wat het effect is van CRT voor het versterken van de arbeidscompetentie bij het inzetten van IPS (inclusief CORAL), op het aantal uren gewerkt in reguliere arbeid of opleiding, bij mensen met een vroege psychose.

Zestien gespecialiseerde behandelteams (Vroege Interventie Psychose teams) verspreid over 10 ggz-instellingen hebben de interventies geïmplementeerd. In dit project wordt IPS voor het eerst uitgewerkt naar modeltrouw van IPS voor onderwijs. Deze uitwerking is geïntegreerd in de bestaande IPS-modelgetrouwheidsschaal voor begeleiding naar werk. Een internationale expertgroep maakt hiervan gebruik en werkt verder aan een modelgetrouwheidsmaat van IPS voor Onderwijs.

Praktijk

De IPS-trajectbegeleider werkt met scholen en opleidingsinstellingen samen om plaatsing mogelijk te maken en vol te houden. De ondersteuning is afhankelijk van de behoefte van de deelnemers en de context. Die is anders voor een mbo-leerling die uit zijn stage dreigt te vallen dan voor een student aan het hbo of wo. Ondersteuning kan bestaan uit het leren van studievaardigheden, planning, examenvoorbereiding, contact met leraren, schooldecanen of mentoren of uit studieadvies. In deze IPS-variant is het betrekken van familieleden (ouders) van bijzonder belang bij de ondersteuning, omdat veel jongeren nog bij hun ouders wonen. De Nederlandse praktijk boekt goede resultaten.